با پیشرفت علم و مدرنیته شدن زندگی شهری، شرایط زندگی به کلی تغییر می‌کند. این تغییرات علاوه بر اینکه مستقیما بر بر سبک زندگی تاثیر می‌گذارند؛ در استفاده از تجهیزات و ابزارهای کاربردی هم موثر هستند. لوله کشی ساختمان‌ها نیز دیگر به شیوه‌های قدیمی و با جنس فلزی به دلیل اینکه به سرعت زنگ زده می‌شوند و عمر کوتاهی دارند دیگر کاربردی نیستند و جای خود را به لوله و اتصالاتی داده‌اند که با مقدار هزینه مناسب بیشترین کاربرد را دارند.
لوله و اتصالات پلی پروپیلن آذین یکی از این تجهیزات محسوب می‌شود. این لوله‌ها که از جنس مواد پلیمری هستند از زمان توسعه آن در اوایل دهه 90، به دلیل دوام، مقرون به صرفه بودن و عمر طولانی آن رایج شده است. این محصولات با دارا بودن مزایای بالا مانند انعطاف پذیری و همچنین مقاومت حرارتی یکی از محبوبترین و کاربردی ترین ابزار و تجهیزات می‌باشند. به عنوان یک تولید کننده ممکن است کنجکاو باشید که چرا برخی از شرکت‌ها تولید لوله پروپیلن را به جای لوله و اتصالات PVC و PE انتخاب می‌کنند. در این مقاله به اصول اولیه لوله و اتصالات پلی پروپیلن آذین ویژگی‌ها، مزایا و رایج ترین کاربردهای آن می‌پردازیم.
لوله پروپیلن آذین
جولیو ناتا، دانشمند ایتالیایی، در اواسط دهه 1950، زمانی که پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) اختراع شد، خواص پروپیلن (PP) را کشف کرد. خاصیت شیمیایی منحصر به فرد پروپیلن به سرعت قدرت بالای آن را نشان داد و به یک ابرقدرت در صنعت پلاستیک تبدیل شد. استفاده از این ماده به دلیل انعطاف بالا و عدم ترک خوردگی شهرت پیدا کرد و ظرفیت تولید آن را افزایش داد.
پروپیلن نیمه کریستالی یک محصول بسیار موفق در اکثر صنایع است؛ همچنین این ماده مانند سایر ترموپلاستیک‌ها، بازیافت پذیر است. این مسئله موجی از خوشحالی را در میان فعالان محیط زیست ایجاد کرده است.
لوله و اتصالات پلی پروپیلن آذین در مدل‌های تک لایه و پنج لایه و… قابل دسترس هستند. این لوله‌ها در انواع سایزها و ابعاد مختلف برای مصارف گوناگون یافت می‌شوند. همچنین از تنوع رنگی برخوردار بوده و در رنگ‌های سبز و سفید تولید می‌شوند. به علاوه در میزان ضخامت‌های مختلف ساخته می‌شوند تا به راحتی بتوان با توجه به نوع کاربری و منطقه مورد نظر مناسب ترین نوع آن را انتخاب کرد. در سال‌های اخیر در ساختمان‌ها شاهد پیشرفت در زمینه لوله کشی سیستم های آبرسانی هستیم و استفاده از لوله‌های تک لایه، پنج لایه و غیره در این موارد افزایش یافته است.
مزیت استفاده از آنها این است که سیستم آبرسانی به بهترین حالت عمل کرده و علاوه بر آن در هزینه های ناشی از تعمیرات صرفه‌جویی می‌شود. مواد تشکیل دهنده لوله و اتصالات آذین از مواد پلیمری است و در مراحل ساخت پلیمر پلی پروپیلن این لوله‌ها از پلیمر PP (پلی پروپیلن)، پلیمر PPRC (پلی پروپیلن راندوم تایپ C)، پلیمر PEX (پکس) بهره می‌برند.
از لحاظ خواص لوله پروپیلن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نیمه سفت و نیمه شفاف هستند.
- مقاومت شیمیایی و حرارتی بالایی دارند.
مقاومت خوب در برابر سایش از خود نشان میدهند.
لوله پروپیلن آذین دارای ویژگی‌هایی است که این ماده را محبوب و منحصربفرد کرده از جمله اینکه:
- غیر سمی و بهداشتی: مولکول های ماده خام پروپیلن فقط کربن و هیدروژن هستند. هیچ عنصر مضر و سمی در ساختار آن وجود ندارد. آنها بهداشتی و قابل اعتماد هستند و نه تنها در لوله‌های آب سرد و گرم استفاده می‌شوند، بلکه در سیستم‌های آب آشامیدنی خالص نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
- حفظ حرارت و صرفه جویی در انرژی: هدایت حرارتی لوله 0.21w / mk است که تنها 1/200 از لوله فولادی است. این مسئله سبب می‌شود تا مقدار دمای موجود در لوله به سرعت پایین نیاید و همچنین از سمت بیرون تحت تاثیر قرار نگیرد.
- مقاومت حرارتی خوب: نقطه نرم شدن لوله پروپیلن 131.5 درجه سانتیگراد است. حداکثر دمای کار می‌تواند به 95 درجه سانتیگراد برسد که این امر سبب می‌شود تا تمامی نیاز‌های سیستم های آب گرم در مشخصات تامین آب و زهکشی ساختمان را برآورده کند.
- عمر طولانی: عمر کاری لوله پروپیلن می‌تواند به بیش از 50 سال در دمای کار ℃ 70 برسد. البته این مقدار در صورتی که دمای معمولی (℃ 20) باشد می‌تواند بیشتر شود و به بیش از 100 سال برسد.
- نصب آسان و اتصال قابل اعتماد: لوله پروپیلن عملکرد جوش خوردن و اتصال خوبی دارد. لوله‌ها و اتصالات را می‌توان با جوش گرم ذوب کرد که این مسئله فرایند نصب را آسان می‌کند و روند کار را سرعت میبخشد. حتی استحکام قطعات متصل بیشتر از استحکام خود لوله است.
- مواد قابل بازیافت هستند: لوله‌های پروپیلن، اتصالات پنج لایه و …که دیگر کارایی ندارند برای تولید لوله و لوله تمیز و جدید بازیافت می‌شوند. البته مقدار مواد بازیافتی بکاررفته بیشتر از 10٪ از مقدار کل نیست تا بر کیفیت محصول نهایی تأثیر منفی نگذارد.
خواص حرارتی لوله پروپیلن
به طور کلی پلی پروپیلن را می‌توان در دماهای 0 درجه سانتی گراد تا 80+ درجه سانتی گراد، و همچنین در محدوده 10- تا 95 درجه سانتی گراد استفاده کرد. در دمای زیر 10- درجه سانتیگراد، قدرت استحکام لوله در برابر ضربه کاهش می یابد. از سوی دیگر، سفتی در دماهای پایین حتی بیشتر است. لطفاً قبل از شروع کار، نمودار فشار و دما را برای حداکثر دمای کاری خود مطالعه کنید.
برای دماهای کمتر از 0 درجه سانتیگراد، مانند هر ماده دیگری باید اطمینان حاصل شود که محیط یخ نمی زند و در نتیجه به سیستم لوله کشی آسیب نمی رساند. مانند تمام ترموپلاستیک‌ها، پلی پروپیلن انبساط حرارتی بالاتری (0.16 تا 0.18 mm/mK) نسبت به فلز نشان می‌دهد. تا زمانی که در برنامه ریزی نصب به این موضوع توجه شود، نباید مشکلی در این زمینه وجود داشته باشد. هدایت حرارتی 0.23 W/mK است. یک سیستم لوله کشی پلی پروپیلن به دلیل خاصیت عایق، به طور قابل توجهی در مقایسه با سیستم ساخته شده از فلزی مقرون به صرفه تر است.
سایز لوله های پروپیلن آذین
لوله PPR یک لوله استوانه ای مستقیم و سفت و سخت است که از پلاستیک کوپلیمر تصادفی پلی پروپیلن ساخته شده و از طریق فرآیند اکستروژن مداوم تولید می‌شود. آنها معمولاً در رنگ سبز یا سفید و در اندازه های قطر بیرونی از 20 میلی متر تا 110 میلی متر ارائه می‌شوند که دیواره های لوله را بسیار ضخیم تر از لوله pvc می‌کند.
لوله پلی پروپیلن با یک سری اتصالات، قطعات و لوازم جانبی موجود برای هر قطر لوله همراه است. این لوله‌ها معمولا با قطر خارجی در سایز 20 میلیمتر تا 120 میلی متر، سایز ½ تا 5 اینچ ، ضخامت 3.4 تا 20.9 و وزن 0.172 تا 6.49 موجود هستند و طول هر شاخه آن به ۴ متر میرسد.
کاربرد لوله پروپیلن آذین
پلی پروپیلن (PP) سبک ترین ماده لوله کشی با مقاومت شیمیایی بسیار خوب، حتی در برابر بسیاری از حلال‌های آلی است. سطح صاف داخلی و خارجی از جمله ویژگی های خاص لوله‌های PP است. این امر جریان سیال را در چنین لوله‌هایی تسهیل می‌کند. لوله‌های پلی پروپیلن اغلب عایق‌های حرارتی و صوتی هستند. بنابراین جریان سیالاتی مانند آب در لوله‌های PP با صدای بسیار خفیف همراه است. همچنین لوله‌های آب گرم به سایر دستگاه‌ها آسیبی وارد نخواهد کرد. این مسئله از مهم ترین ویژگی این لوله‌ها برای استفاده در منازل مسکونی محسوب می‌شود.
از دیگر ویژگی هایی که سبب می‌شود در اکثر مناطق بتوان از آنها استفاده کرد، هدایت حرارتی بسیار پایین لوله‌های پلی پروپیلن است. به این معنی که دما نمی‌تواند به راحتی از محیط بیرون بر مایع داخل لوله تاثیر بگذارد و درجه آن را کم یا زیاد کند این مورد به صورت برعکس نیز صدق می‌کند. این عامل به ترتیب باعث افزایش کیفیت در هنگام انتقال سیالات سرد یا گرم می‌شود و در نتیجه سیستم های انرژی کارآمد و هزینه‌های عایق کمتر برای لوله‌های پلی پروپیلن می‌شود.
زنگ زدگی لوله‌های فلزی طعم آب آشامیدنی لوله را تغییر می‌دهد. رسوب در داخل لوله‌های فلزی علاوه بر زنگ زدگی، مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند و شرایط را برای رشد جلبک ها و انواع قارچ‌ها فراهم می‌کند. اما نکته مثبت این است که لوله‌های پلی پروپیلن ضد جلبک هستند و طعم و رنگ آب را تغییر نمی دهند. بنابراین این لوله‌ها بیشتر در خطوط لوله آب خانگی استفاده می‌شود.
از جمله کاربردهای معمول آن شامل سیستم‌های زهکشی شیمیایی، فرآیند صنعتی،سیستم های تخلیه شیمیایی، سیستم انتقال آب با خلوص بالا، توزیع آب سرد و گرم،اتصالات فرعی لوله کشی و سیستم‌های فاضلاب گرانشی است.
مزایای لوله پروپیلن آذین
مزایای زیاد این لوله‌ها سبب شده تا در انواع مناطق قابل استفاده باشند. مهمترین مزیت آن این است که این لوله‌ها نور را از خود عبور نمی دهند و همین مسئله سبب می‌شود تا جلوی رشد میکروارگانیسم را بگیرد. به دلیل وزن کم لوله پلی پروپیلن، حمل و نقل، جابجایی و نصب آنها نیازی به مصرف انرژی زیاد یا کار دستی ندارد. در عین حال برش، پیوستن و کار با آنها بسیار آسان است. وجود یک سری خطوط راهنما در روی تمامی لوله سبب بالا بردن سرعت نصب و همچنین کیفیت سیستم آبرسانی می‌شود و از نظر اقتصادی به صرفه است. علاوه بر این، اتصال لوله و اتصالات این لوله‌ها صرفاً از طریق گرما انجام می‌شود و به مواد شیمیایی یا مواد اضافی نیاز ندارد. همه این عوامل باعث کاهش اثرات زیست محیطی و هزینه استفاده کم می‌شود.
این لوله‌ها قابلیت استفاده هم برای آب سرد و هم آب گرم را دارند. از دیگر مزایای مهم این لوله‌ها به دلیل سطح داخلی صاف و صیقلی، مواد در آنها رسوب نمی‌کنند و هرگز نمی پوسند. زیبایی و شفافیت این لوله سبب شده تا در عین کاربری بالا ظاهر منظم و شکیلی به محیط بدهند. دیگر مواردی که می‌توان از آن نام برد عایق بودن در برابر حرارت و موارد الکتریکی، مقاومت بالا در برابر ضربه و میزان افت فشار در مقدار بسیار کم. لوله‌های پلی پروپیلن با طول عمر بالای 50 سال قادر به کاهش هزینه های اجرایی در تاسیسات شهری و صنعتی بدون تخریب هستند. این لوله‌ها قابلیت حمل آسانی دارند و به دلیل سبک بودن و مقاومت در برابر فشار، لوله‌های پلی پروپیلن را می‌توان در زیر زمین دفن کرد و برای سال های طولانی مورد استفاده قرار داد.
همچنین به دلیل سبک بودن، جوش پذیری و مقاومت در برابر سایش، از دوام بالایی برخوردار هستند. لوله‌های PP همچنین عایق های حرارتی و الکتریکی خوبی هستند. دمای بالا تا 90 ̊C در طولانی مدت بر ساختار لوله پلی پروپیلن تأثیر منفی نمی گذارد. علاوه بر این، افزایش دما تا ̊110 در کوتاه مدت تاثیری بر ساختارهای آن ندارد. مقاومت شیمیایی عالی در برابر محلول های آبی، اسیدی و بازی، نمک‌ها و اکثر حلال های آلی منجر به کاربرد گسترده لوله‌های پلی پروپیلن در خاص ترین مناطق می‌شود.
استقامت شیمیایی و مکانیکی بالای آن یکی دیگر از ویژگی های مهم این لوله محسوب می‌شود. در مقایسه با سیستم های لوله کشی پلاستیکی سنتی، پلی پروپیلن مقاومت بسیار بالایی در برابر سایش توسط ذرات سخت ارائه می‌دهد. این امر به ویژه در موارد استفاده از آب چاه یا کاربردهای صنعتی که مایعات منتقل شده ممکن است حاوی ذرات ساینده باشند بسیار مهم است.
علاوه بر این، برخلاف لوله‌کشی فلزی سنتی، پلی پروپیلن نسبت به اکثر الکترولیت‌ها و مواد شیمیایی در طیف وسیعی از دما بی‌اثر است. این بی‌اثر بودن الکترولیتی و شیمیایی باعث می‌شود لوله‌های پلی پروپیلن برای استفاده در موارد شوری آب بالا (مثلاً در کاربردهای استخری که از آب دریا استفاده می‌کنند) یا حتی مواد شیمیایی بسیار خورنده (مثلاً در کاربردهای صنعتی) ایمن باشد.
یک مزیت نسبتا جالب در ارتباط با آنها این است که تمام اتصالات روی لوله جوش داده می‌شوند و بنابراین قابل استفاده مجدد نیستند. اتصالات مکانیکی مورد استفاده در محصولات قدیمی دزدها را وسوسه می‌کنند؛ زیرا اتصالات می‌تواند مجدداً استفاده شود یا در مورد اتصالات برنجی به عنوان ضایعات فروخته شود. هیچ تغییری در سیستم های لوله کشی به جز توسط پرسنل تعمیر و نگهداری/لوله کشی که ابزار جوش ذوبی را در اختیار دارند، نمی‌توان ایجاد کرد؛ زیرا هیچ اتصالات دیگری به جز اتصالات پروپیلن روی لوله‌ها قرار نمی گیرد.
لوله و اتصالات سفید آذین
یکی از انواع لوله‌های آذین لوله و اتصالات تک لایه سفید آذین است که بیشترین استفاده را در سیستم آبرسانی ساختمانی دارد. این لوله‌ها از این سه پلیمر پلی پروپیلن هستند و از کیفیت ساخت بالایی برخوردارند. همچنین این وسایل دارای یکسری اتصالات پروپیلن بخصوص هستند که آنها با دقت و کیفیت بالا طراحی و تولید شده‌اند. البته قیمت آنها ثابت نیست و دائما در حال نوسان است. بهتر است برای تهیه آنها به فروشگاه‌های معتبر مراجعه کنید.
لوله و اتصالات سبز آذین
لوله‌های سبز نوعی از لوله‌های پلی پروپیلن محسوب می‌شوند که در برابر فشار، شکنندگی، ضربه و حرارت به راحتی مقاومت خود را از دست نمی‌دهد. البته باید این نکته را خاطر نشان کرد که در ابتدای ساخت، لوله پلی پروپیلن به رنگ سبز ساخته شد؛ اما پس از تجربه های مشتریان متوجه این مسئله شدند که این لوله‌ها چون در ساختارشان از رنگدانه استفاده شده بود به آب عبوری خود رنگ پس میدادند. بعد ازین مسئله بود که تولید این لوله‌ها در رنگ سفید رایج شد و کاربرد فراوان پیدا کرد. در واقع این دو لوله سفید و سبز هیچ تفاوتی در ساختار و مواد اولیه ندارند و فقط رنگ متفاوتی از هم دارند. رنگبندی آنها بیشتر برای این است که کاربردهای مختلفی از هم دارند.
این لوله‌های سبز دیگر برای مصارف آب آشامیدنی مورد استفاده قرار نمیگیرند و فقط در مناطقی که دور از تابش مستقیم خورشید و زیر زمین است مورد استفاده قرار میگیرد.
خرید لوله تک لایه آذین
خرید لوله تک لایه آذین یک انتخاب مناسب محسوب می‌شود؛ چرا که یکی از کاربردی ترین نوع آن به شمار میرود. انعطاف پذیری بالا در کنار سهولت در حمل و نقل و همچنین قیمت مناسب آن سبب شده تا گزینه مناسبی برای استفاده در بخش های مختلف ساختمان شوند که نیازمند انتقال آب آشامیدنی است. برند آذین جهت ساخت این لوله‌ها از مواد استاندارد استفاده می‌کند و تمام ویژگی های یک لوله پلی پروپیلن را دارا می‌باشد.
کاربرد لوله و اتصالات سفید آذین
لوله و اتصالات سفید آذین کاربردهای فراوانی دارند از جمله در سیستم آبرسانی برای آب سرد و گرم، لوله کشی، شوفاژ لوله کشی پکیج و دیگر موارد مانند سیستم آبرسانی و همچنین پمپ‌های ساختمانی. ویژگی ساختاری این لوله‌ها که صیقلی و ضد رسوب بودن آن است سبب انتقال آب آشامیدنی در بالاترین درجه کیفیت می‌شود. همچنین می‌توان آنها را در محیط های صنعتی و آزمایشگاهی یافت؛ چرا که توانایی مقاومت در برابر مواد اسیدی و بازی را دارند. علاوه بر آن نسبت به لوله‌های قدیمی و فلزی، قیمت مناسب و پایداری بالاتری در برابر مواد خورنده و شیمیایی دارند و این موضوع سبب می‌شود که کاربرد آنها گسترده‌ترباشد. از دیگر استفاده آنها در صنایع داروسازی، غذایی، عمرانی، ساخت و ساز انبوه، خطوط هوایی، کشتیرانی، دریایی است و همچنین در سازه های عظیم مثل هتل‌ها و بیمارستان‌ها و لوله کشی حرارتی کاربرد فراوان دارد.
لیست قیمت لوله و اتصالات پلی پروپیلن آذین
قیمت لوله و اتصالات پلی پروپیلن با توجه به مواد مورد استفاده برای تولید و اندازه و طول و همچنین برند تولیدکننده متغیر است. و در نهایت این لوله‌ها به صورت متری به فروش میرسند. قیمت لوله پلی پروپیلن تک لایه با میزان قطر 20 میلیمتر ارزان ترین قیمت را دارد و آنچنان که بر حجم قطر افزوده می‌شود، طبیعتا قیمت آن نیز بالاتر میرود. عامل تاثیر گذار دیگر، لایه های موجود در لوله هستند که نوع سه لایه قیمت بیشتری در مقایسه با تک لایه دارد. ذکر این نکته ضروری است که قیمت لوله و اتصالات پلی پروپیلن آذین در مقایسه با کیفیتی که ارایه می‌دهد مقرون به صرفه است.
سوالات متداول
در هنگام نصب لوله‌های پلی پروپیلن به چه نکاتی باید توجه کرد؟
ممکن است نصاب‌های لوله برای افزایش سرعت، دقت کافی به خرج ندهند و فاصله مناسب بین لوله‌های آب گرم و سرد را رعایت نکنند. همچنین لازم است لوله‌ها توسط بست محکم شوند.
زمینه اصلی کاربرد لوله‌های پلی پروپیلن چیست؟
- سیستم های آب سرد و گرم ساختمان، از جمله سیستم های گرمایش مرکزی
- سیستم گرمایش در ساختمان، شامل سیستم گرمایش کف، سایدینگ و تابشی
- سیستم تامین آب خالص برای آشامیدن مستقیم
- سیستم تهویه مطبوع مرکزی (متمرکز)
- سیستم های خط لوله صنعتی برای انتقال یا تخلیه مواد شیمیایی
عمر مفید لوله‌های پلی پروپیلن چقدر است؟
سیستم‌های لوله‌کشی پلی پروپیلن می‌توانند برای بیش از 50 سال در طیف وسیعی از دمای عملیاتی سیال و محیطی کارایی داشته باشند. علاوه بر این، لوله‌ها دوام بسیار خوبی در سیستم های آب گرم و سرد نشان می‌دهد. اولاً، می‌تواند فشار دما و فشار سیستم های آب گرم را تحمل کند. در عین حال، بر خلاف سایر انواع معمول لوله های پلاستیکی، قادر است از نظر ساختاری حتی در تاسیسات هوای سرد بدون هیچ گونه خطر ترک خوردگی یا شکستگی مقاومت داشته باشد.
معایب استفاده از این نوع لوله چیست؟
لوله‌های پلی پروپیلن، مانند تمام محصولات پلاستیکی، آنچنان برای نصب در فضای باز و در معرض نور مستقیم خورشید مناسب نیستند. اگر نصب آنها به این صورت انجام شود، محصول باید با PVA رنگ آمیزی شود تا در برابر نور خورشید که محتوای روغن موجود در همه پلاستیک ها را خشک می‌کند، محافظت شود. همچنین دیگر عیبی که این لوله دارد افزودن یا تعمیرات سیستم لوله‌های پلی پروپیلن تنها با استفاده از ابزار جوشکاری ذوبی انجام می‌شود. البته وجود مزایای بیشمار آن سبب می‌شود تا از این دو مورد چشم پوشی کرد.
چرا استفاده از لوله تک لایه آذین در انواع محیط‌ها مقرون به صرفه می‌باشد؟
استفاده از لوله تک لایه آذین از آن جهت مقرون به صرفه است که وزن بسیار سبک لوله‌های تک لایه پلی‌پروپیلن و همچنین قابلیت نصب آسان آن سبب شده تا در کمترین زمان و هزینه ممکن بتوان یک سیستم آبرسانی را به درستی نصب و اجرا کرد.
کلام آخر
در این مقاله با مفهوم کلی و کاربرد و مزایای لوله ها و اتصالات پروویلن آذین آشنا شدیم. لوله‌های پلی پروپیلن یکی از محبوب ترین نوع لوله از زمان پیدایش آن محسوب می‌شوند. تنوع در ابعاد و اندازه و قابلیت های فراوان آن سبب شده تا افراد به هنگام ساخت و ساز یا حتی نوسازی ساختمان از این نوع لوله و اتصالات آن استفاده کنند. اتصالات پروپیلن آذین یکی از پیشروترین شرکت های سازنده آن محسوب می‌شوند و شما می‌توانید با صرف هزینه مناسب یک خرید مطمئن داشته باشید.