با توجه به محدودیت‌های موجود در مصرف آب و مشکلات خشکسالی در بسیاری از مناطق، آبیاری به یکی از دغدغه‌های مهم در زمینه کشاورزی تبدیل شده است. اما با توجه به پیشرفت تکنولوژی و تولید تجهیزات جدید، راه حل‌هایی برای رفع این مشکلات ارائه شده است. یکی از این راه حل‌ها، استفاده از لوله قطره چکان دار است.
لوله قطره چکان دار، یک لوله بسیار انعطاف پذیر و قابلیت نصب آسان و سریع را به کاربران خود ارائه می‌دهد. این لوله پلی اتیلن، علاوه بر آبیاری، از قابلیت جبران کنندگی فشار نیز برخوردارند که این قابلیت باعث می‌شود تا بتوانند برای آبیاری پوشش‌های گیاهی، کشت های متراکم و ردیفی، باغ‌ها، باغچه‌ها، گلخانه‌ها و سایر محیط‌های کشاورزی استفاده شوند.
در نتیجه، استفاده از لوله قطره چکان دار به عنوان یک راه حل هوشمندانه برای مشکلات آبیاری در کشاورزی، می‌تواند بسیار مفید واقع شود. این تجهیزات همچنین به صرفه و با کیفیت بوده و به دلیل قابلیت نصب سریع و ساده، می‌تواند در بسیاری از مناطق مورد استفاده قرار گیرد.
لوله قطره چکان دار با ساختار دو لایه‌ای، از رنگ‌بندی قهوه‌ای یا ارغوانی بر روی لایه مشکی استفاده می‌کند تا مقاومت لوله در برابر مواد شیمیایی و پرتوهای فرابنفش را بالا ببرد. برای هماهنگی با محیط و شرایط مصرف، رنگ‌بندی با دقت انتخاب می‌شود. با طراحی منحصر به فرد خود، حتی در شرایط کاهش فشار آب، میزان آبدهی در تمامی سطوح لوله به صورت یکسان و یکنواخت تنظیم شده و با دیافراگم قطره چکان‌هایی با خاصیت ارتجاعی مجهز شده است. قطره چکان‌ها با فواصلی بین 30 تا 100 سانتی متری در لوله قرار دارند و در فشار بین ۰٫۷ تا ۴٫۱ بار، میزان آبدهی بین ۲٫۳ تا ۳٫۵ لیتر در ساعت متغیر است. علاوه بر این، لوله قطره چکان دار با دبی خروجی 4 و 8 لیتر نیز در بازار تولید می‌شود. برای حداقل کردن میزان ورود ناخالصی و آشغال به قطره چکان، باید ورودی قطره چکان با دیواره خط لوله در یک راستا قرار گیرد.
لوله‌های دریپردار با ویژگی‌های فوق العاده ای که دارند، جایگاه مهمی در زمینه آبیاری و کاشت محصولات دارند. با استفاده از پلی اتیلن در سایزهای ۱۶ و ۲۰ میلی متر و به صورت تک و دو لایه ساخته شده‌اند و از طریق قطره چکان داخلی که وجود دارد، می‌توانند به صورت خاص و متفاوتی به کاشت ها آبیاری کنند.
یکی از ویژگی‌های بسیار مهم این لوله‌ها، قطره چکان داخلی آنها است که به جلوگیری از حرکت قطرات در داخل لوله کمک می‌کند. با وجود انبساط و انقباض و حرکت‌های انسانی و ماشین‌های سبک، جریان آب در لوله‌های ساده پلی اتیلن قطع خواهد شد و از کارایی آن کاسته خواهد شد. اما با وجود قطره چکان، این مشکل را می‌توان جلوگیری کرد و باعث بهبود عملکرد لوله دریپردار خواهد شد.
لازم به ذکر است که دبی خروج این لوله‌ها، ۱/۵ لیتر، ۲/۵ لیتر در ساعت، ۴ لیتر در ساعت و ۸ لیتر در ساعت می‌باشد که این مقادیر بر اساس نیازهای مختلف کاشت ها قابل تنظیم می‌باشند.
کاربرد لوله قطره چکان دار
لوله‌های دریپردار به دلیل کاربردهای متنوعی که دارند، انواع مختلفی دارند که به شرح زیر هستند:
- لوله خودشوینده (pc): این نوع لوله، به دلیل دارا بودن قابلیت خودشویی، برای استفاده در سیستم‌های آبیاری محلی و قطره‌ای که نیاز به کنترل دقیق آبیاری دارند، مناسب است.
- لوله با دریپر نرمال (npc): این نوع لوله، معمولا در سیستم‌های آبیاری کم فشار مورد استفاده قرار می‌گیرد. لوله روکار: این نوع لوله، برای استفاده در سیستم‌های آبیاری تحت فشار و بالا، مناسب است.
- لوله زیرسطحی: این نوع لوله، برای سیستم‌های آبیاری زیرزمینی و تحت فشار استفاده می‌شود. با توجه به این که این لوله، دارای قابلیت نفوذپذیری خوبی است، آب به راحتی از آنها عبور می‌کند و به گیاهان تأمین می‌شود.
ضخامت جدار لوله‌های دریپردار نیز معمولا از حدود ۱ تا ۱.۴ میلی متر است که با توجه به نوع قطره چکان و جریان آب مورد استفاده تنظیم می‌شود. به طور کلی، انتخاب نوع لوله دریپردار مناسب، باید با توجه به نوع کشت، نوع خاک، نیاز آبی گیاهان و شرایط جغرافیایی منطقه انجام شود.
آبیاری یکی از اصلی‌ترین عوامل مؤثر بر عملکرد و بازدهی در کشاورزی و باغبانی است. استفاده از روش‌های مختلف آبیاری در زمین‌های مختلف، با توجه به شرایط محیطی و نوع محصول، امری بسیار حیاتی به حساب می‌آید. یکی از روش‌های مؤثر و کارآمد آبیاری، استفاده از لوله دریپردار به عنوان یک سیستم آبیاری قطره‌ای است.
استفاده از لوله دریپردار در زمین‌های ناهموار، باعث کاهش میزان هدررفت آب و افزایش بازدهی در آبیاری می‌شود. همچنین، درختانی مانند پسته و گردو که به آبیاری حساس هستند، از این روش بهره‌مند می‌شوند و باعث افزایش عملکرد و کاهش هزینه‌های آبیاری می‌گردد.
لوله دریپردار به دلیل ساختار و قابلیت تنظیم آسان، برای کشت های ردیفی مانند چغندر قند، سیب زمینی، بادمجان، ذرت، گوجه فرنگی، خیار و کدو نیز مناسب است. با استفاده از این روش، آب به صورت متناوب و قطره‌ای به ریشه‌های گیاهان تأمین می‌شود و باعث افزایش بازدهی و کاهش مصرف آب می‌گردد.
در نهایت، استفاده از لوله دریپردار در آبیاری زمین‌های کشاورزی، باغات و گلخانه، باعث کاهش مصرف آب و هدر رفت آن، بهبود بازدهی محصولات و کاهش هزینه‌های آبیاری می‌شود. به علاوه، با استفاده از این روش، احتمال بروز بیماری‌ها و آفات نیز کاهش می‌یابد.
مزایا لوله قطره چکان دار
لوله‌های دریپردار یکی از روش‌های پیشرفته و مؤثر برای آبیاری محصولات هستند. این لوله‌ها با ویژگی‌های منحصر به فردی که دارند، توانسته‌اند جایگزینی مناسب برای روش‌های معمول دیگری مانند تیپ‌ها و قطره چکان‌های ساده باشند.
مزایای استفاده از لوله‌های دریپردار بسیار زیادند. طول عمر بالاتری نسبت به روش‌های دیگر دارند و با قیمت مناسبی عرضه می‌شوند. محل قرار گیری این لوله‌ها بر روی زمین است و از خواص آنتی یو وی برخوردارند. انعطاف پذیری بالای این لوله‌ها، قابلیت خم شدن در حرکات کوچکتر و استفاده کمتر از زانوها را به کاربران ارائه می‌دهد. انتخاب دبی جریان و فاصله بین نازل‌ها، کاربردهای آن را افزایش می‌دهد. همچنین، خاصیت جبران کنندگی فشار در قطره چکان‌هایش وجود دارد که منجر به ایجاد یک دبی ثابت در طول خط لوله می‌شود.
لوله دریپردار با کلیه اتصالات پلی اتیلن فشاری قابلیت اجرا دارد و با دارا بودن ساختار دو لایه، مقاومت بیشتری در مقابل مواد شیمیایی، رشد جلبک‌ها و پرتوهای فرابنفش خورشید دارد. علاوه بر این، نصب آن به سرعت و به راحتی انجام می‌شود و دارای فواصل دریپر مختلف برای محصولات مختلف است. همچنین، جنس و انعطاف پذیری این لوله به گونه‌ای است که برای آبیاری در زمین‌های ناهموار نیز مناسب می‌باشد.
بهترین عملکرد و استفاده از لوله قطره چکان دار، نیازمند دانستن نکات مهمی است که در نصب و استفاده از آن باید رعایت شوند. در ادامه به برخی از این نکات اشاره می‌کنیم:
- برای نصب لوله قطره چکان دار، دو حالت دستی و مکانیزه وجود دارد. برای هر کدام از این حالت‌ها، نکات خاصی وجود دارد که باید رعایت شود.
- در هنگام جابجایی لوله، باید به اشیا تیز و برنده نخورد. همچنین، در معرض باران و آفتاب مستقیم قرار نگیرد و بهتر است در عمق ۵ الی ۱۰ سانتی متری زمین قرار داده شود.
- در مناطقی که حشرات و جوندگان زیادی وجود دارند، بهتر است این لوله‌ها نصب نشود.
- اگر مسیری که قرار است لوله قطره چکان دار روی آن نصب شود، دارای کلوخ و سنگ باشد، بهتر است ابتدا مسیر را هموار کرد و موانع را برداشت.
- در هنگام نصب، باید به این نکته توجه شود که لوله بیش از اندازه کشیده نشود.
- در مناطقی که باد شدیدی وجود دارد، بهتر است لوله را با استفاده از میخ یا نوارهایی در عمق ۵ الی ۱۵ سانتی متری زمین محکم کنید.
- در مناطقی که نوسانات دمای هوا و بارش تگرگ و برف در آن بسیار است، بهتر است لوله قطره چکان دار را در عمق ۵ الی ۱۰ سانتی متری زمین چال کنید.
رعایت این نکات در نصب و استفاده از لوله قطره چکان دار، باعث بهبود عملکرد و افزایش عمر مفید این محصول می‌شود.